Skip to content

Waarom duurzame schoolontwikkeling zo belangrijk is

Van goed naar betekenisvol onderwijs – samen bouwen aan een lerende schoolcultuur

Van basisbekwaam tot mastertitel

poster-het-visiekwadrant-academica-1

 

Veel scholen werken continu aan beter onderwijs. Maar om écht verschil te maken voor leerlingen én leraren, is meer nodig dan tijdelijke plannen of ad-hoc oplossingen. Duurzame schoolontwikkeling betekent dat een school zich ontwikkelt tot een lerende organisatie: een cultuur waarin continue reflectie, samenwerking en leren de norm zijn. 

 

Dat is niet eenvoudig. Het vergt tijd, toewijding en de gezamenlijke inzet van álle collega’s – van teamleden tot schoolleiders. Steeds weer. Maar als dat goed gaat, is de impact groot: meer eigenaarschap, betere samenwerking en een onderwijscultuur waarin leerlingen én leraren floreren.

 

Op deze themapagina vind je inzichten, praktijkvoorbeelden en video’s over hoe scholen werken aan duurzame schoolontwikkeling. Ook lees je hoe wij vanuit Academica scholen begeleiden in dit traject – en wat het oplevert in de praktijk.

Hoe werken scholen in leerteams?

Een van de cruciale onderdelen binnen het HPS-traject is het vormen van leerteams. Maar welke rol heeft het leerteam en hoe geef je het leerteam vorm? SO Brielle is een school die bestaat uit een po- en vo-school, gericht op speciaal onderwijs. Zij hebben verschillende leerteams op hun, elk met een eigen specialisme of afdeling. In deze video vertellen zij graag meer over wat het werken met leerteams hen heeft gebracht, zowel op het gebied van de leerresultaten van hun leerlingen als binnen de organisatie.

 

 


Van basisbekwaam tot mastertitel

Waaraan voldoet een professionele leergemeenschap?

 

Het grote doel van een professionele leergemeenschap (PLG) is het bereiken van hoge niveaus van leren bij álle leerlingen op school. Daarvoor zijn drie grote elementen de basis:

 

  1. Een focus op leren;
  2. Een cultuur waarin samengewerkt wordt en samen verantwoordelijkheid genomen wordt;
  3. Doelgerichtheid en resultaatgerichtheid.


In dit artikel gaat Mirte van den Berg dieper in op wat deze elementen inhouden en hoe je deze als een 'PLG Right' optimaal benut.

 

Lees het hele blog hier.

 

Leerteams implementeren? Start met je visie!

 

Het lijkt niet meteen logisch. Je wilt starten met het werken in leerteams in je school en vervolgens krijg je het advies om met de visie te beginnen. Toch is dat het wel. Laat me uitleggen waarom.

De visie is op veel scholen in Nederland vaak niet zo expliciet. Dit komt mede omdat we 'open deuren' opschrijven, niet altijd hetzelfde verstaan onder de gehanteerde begrippen. Of simpelweg omdat de visie van de school er in de dagelijkse praktijk van de school er niet altijd direct toe doet.

 

Wanneer je in leerteams gaat werken, doe je dit om als lerende organisatie je onderwijs te laten verbeteren door de vakmensen in je school. Tegelijkertijd ontwikkelt hierdoor het vakmanschap, omdat de professionals samen leren en ontwikkelen. Win-win dus.

 

Meer lezen over dit onderwerp doe je hier.

 

Met leerteams een professionele cultuur opbouwen

 

De Bonifatius Mavo in Emmeloord merkte dit ook en besloot in schooljaar 2020-2021 te gaan werken met leerteams. Academica begeleidde hen tijdens de leerteamontwikkeling.

 

Ieder leerteam werkt intensief samen aan onderwijsverbetering. Problemen worden onderzocht, wat leidt tot evidence informed interventies in de dagelijkse praktijk. In dit artikel van de VO Raad vertelt de Bonifatius Mavo meer over hoe zij nu te werk gaan.

 

Lees het hele artikel hier

De 5 pijlers van een High Performing School

"In plaats van 'Ik denk' gingen we naar 'Ik weet."

 

Er zijn vijf elementen waarvan wetenschappelijk is aangetoond dat ze een doorslaggevende invloed hebben op het succes van een onderwijsorganisatie. High Performing Schools gaan uit van deze vijf pijlers. Hoe zien die er in de praktijk uit en wat betekenen ze?

 

In deze blog lees je er meer over.

Ervaring met het HPS-programma

 

Een interview met Gerda Lukkien (Directeur KC de Driehoek van Opmaat groep) waarin zij vertelt over haar ervaringen met het HPS-programma en de ontwikkelingen. Ook geeft ze tips aan scholen die willen starten met een soortgelijk programma.

 

De vijf dimensies van een Professionele Leergemeenschap

 

Het idee van de school als professionele leergemeenschap (PLG) is al jaren populair bij schoolleiders en -bestuurders. Een PLG wordt gezien als een groep onderwijzers die regelmatig samenkomt, expertise uitwisselt en zich gezamenlijk op onderzoek-matige wijze inzet voor verbetering van de onderwijskwaliteit en leerresultaten van de leerlingen (DuFour et al., 2016). Wat hier in de praktijk van terechtkomt, varieert sterk per school. Waar moeten schoolleiders op basis van zowel wetenschappelijke inzichten als ervaringskennis bij een duurzame ontwikkeling tot PLG allemaal aan denken?

 

Lees het volledige artikel hier.

Hoe werken scholen in leerteams?

In dit interview deelt voormalig leerteamvoorzitter Yaëlle van de Stolpe van de Drie Koningenschool haar rijke en waardevolle ervaringen, evenals diepgaande inzichten die ze heeft opgedaan tijdens haar werk in leerteams binnen het High Performing Schools traject.

 

Ze gaat dieper in op de diverse uitdagingen die ze tegenkomt, de complexiteit van verschillende situaties, en legt vooral de nadruk op de resultaten en voordelen die deze integrale aanpak met zich meebrengt.

 

Bekijk hier hoe deze leerteams niet alleen bijdragen aan de verbetering van dagelijkse lespraktijk, maar ook een rol spelen in de persoonlijke en professionele groei van alle collega's binnen de school.

 

Laat je inspireren door de manier waarop deze leerteams een positieve impact hebben op het onderwijs en de ontwikkeling van hun leerlingen.

 

 

Waar herken je een High Performing School (HPS) aan?

 

En hoe is een HPS georganiseerd? Volgens onderzoek (Muijs & Agirdag, 2023) besteden High Performing Schools tegelijkertijd aandacht aan het verbeteren van het primaire proces en aan het ontwikkelen van de school als lerende organisatie. High Performing Schools scholen richten zich daarnaast op continue, professionele ontwikkeling van leraren in leerteams, nauw afgestemd met de ontwikkeling van effectief schoolleiderschap.

 

Met deze poster geven wij inzicht in de tien karakteristieken die uit onderzoek en de praktijk van meer dan honderd HPS-scholen door heel Nederland de grootste impact hebben op het leren van de organisatie, professionals en leerlingen.

 

 

Download de poster hier.

 

Werken in het onderwijs vanuit een high performance gedachte - een Tjipcast

 

In deze podcast staat Openbare basisschool de Fonkel centraal in Tilburg. Een van de scholen van Stichting Kinderstad die het High Performing Schoolstraject (als stichting!) hebben gevolgd. Tijp gaat in gesprek over het functioneren van deze school met onderwijsdirecteur Marcel Huijgens en leraar Max van den Berg (inmiddels directeur).

Sinds enkele jaren werken ze vanuit het gedachtegoed van High Performance Onderwijs. Het doel van het team is helder: gelijke kansen voor iedere leerling. De school heeft een enorme sprong gemaakt in de afgelopen jaren. Marcel en Max vertellen over hun aanpak, visie en methodiek. Ze koppelen het high performance gedachtegoed aan de kwaliteitsaanpak van Enigma. Hiermee weten ze een beweging in te zetten met hun team die leidt tot bijzondere resultaten. Klik hieronder om de videoopname van de tjipcast te zien 

 

 

Liever luisteren? Klik hier

Hoe leren schoolleiders samen in een stichting?

 

In  deze aflevering gaat Tjip dieper in op de vraag hoe schoolleiders binnen een stichting effectief kunnen samenwerken aan curriculumontwikkeling en verbetering. Stichting OPO-R in Tiel volgde het tweejarige HPS-traject en vanuit daar werken zij iedere dag aan beter onderwijs. In deze podcast brengen ze in kaart hoe schoolleiders in één bestuur, ondanks verschillende onderwijspraktijken, gericht aan een gemeenschappelijke visie en werkwijze kunnen bouwen.

 

  • Welke gemeenschappelijke structuren zijn behulpzaam?
  • Hoe werk je aan samenhang?
  • Hoe ga je om met verschil?
  • En is dit een werkwijze waar andere scholen ook van kunnen leren?

 

Ze duiken in onderwerpen zoals de professionele leergemeenschap, de rol van collective teacher efficacy, evidence-informed onderwijs en de rol die schoolleiders spelen in het bevorderen van een lerende organisatie.

 

 

 

Beluister de podcast hier

Wat is een échte PLG?

 

Binnen het onderwijs willen we niets liever dan dat elke leerling goed onderwijs krijgt. Maar hoe zorgen we ervoor dat we als team écht samen werken aan dat goede onderwijs? De week van 14 t/m 18 april 2025 stond bij Academica in het teken van het werken in een professionele leergemeenschap (PLG) als middel om dat goede onderwijs te kunnen bieden, iedere dag weer.


Prof. dr. Anthony Muhammad, expert op het gebied van PLG, reisde voor Academica door Nederland met zijn betoog om afscheid te nemen van de "PLC Lite"-aanpak - een vrijblijvende, oppervlakkige vorm van samenwerken - en te kiezen voor de duurzaamheid en impact van een "PLC Right": een professionele leergemeenschap die het verschil maakt voor álle leerlingen in de school. Zijn visie is scherp, zijn boodschap helder en bewezen effectief. 

 

mc 14

 

Lees hier de uitgebreidere samenvatting van de masterclass van Dr. Anthony Muhammad.

 

Of bekijk het fotoalbum.

Zonder visie vaar je blind.

 

Als onderwijsorganisatie is een gedegen visie noodzakelijk om professionele ambities te kunnen formuleren en te kunnen bepalen welke ontwikkelingen wel of niet worden aangegaan. Het visiekwadrant is het resultaat van meerdere jaren werken aan visieontwikkeling op honderden scholen in Nederland. Het kwadrant ondersteunt de formulering van een coherente visie en het in relatie brengen van onderdelen met de totale school als onderwijsorganisatie.

Gebruik de poster bij het formuleren van de visie van jouw school of voor het versterken en verrijken van de huidige visie. 

 

poster-het-visiekwadrant-academica-1

 

Download hier de poster van het visiekwadrant

Van basisbekwaam tot mastertitel

Gratis PLG-inspiratiesessie

Hoe kun je op de meest effectieve manier jouw school als professionele leergemeenschap inrichten?

In een inspiratiesessie nemen we je mee in het gedachtengoed van de school als Professionele Leergemeenschap (PLG). Ook maken we het gelijk praktisch: hoe ziet dit er in de praktijk uit en welke winst levert dit op? 

In het onderwijs gaat het veel en vaak over de PLG. Daarbij wordt meestal dezelfde definitie gebruikt:  Een PLG bestaat uit groepen onderwijzers die regelmatig samenkomen, expertise uitwisselen en zich gezamenlijk inzetten voor verbetering van docentvaardigheden en leerresultaten van de leerlingen.' (Dufour, 2016). Maar de uitwerkingen verschillen enorm.

In deze inspiratiesessie leggen we uit hoe een school als PLG eruit kan komen te zien en welke winst dit oplevert. De volgende zaken komen aan de orde:  

 

  • De Staat van het Onderwijs in NL : aanleiding om te werken als een lerende organisatie
  • Wat is een PLG wel en wat niet?
  • De essentiële onderdelen van een PLG
     

We kijken naar de essentiële onderdelen en voorwaarden die voor een PLG met leerteams geldt. Daarnaast krijg je een klein doorkijkje naar hoe je kunt starten met het werken in leerteams binnen een school of stichting. Je ontvangt van ons bij deze inspiratiesessie een korte checklist waar je aan moet denken bij het starten van een PLG. 

Meld je aan

Schoolleider in het voortgezet onderwijs?

Volg onze MILE-opleiding en krijg je volledige schoolleiders- en masteropleiding vergoed!

schoolleidersbeurs-vo-logo

Schoolleidersbeurs-VO

Schoolleiders in het VO kunnen nu een beurs aanvragen om te investeren in professionele ontwikkeling. Deze beurs is te gebruiken voor de NVAO-geaccrediteerde schoolleiders-masteropleiding MILE van Academica die in januari weer van start gaat. Hierdoor is het mogelijk om je gehele schoolleiders- en masteropleiding volledig vergoed te krijgen!

Contact

Ben je aan het oriënteren op een opleiding, studeer je al bij Academica of heb je een andere vraag? Wij helpen je graag verder.

Stuur een mail
We streven ernaar jouw mail binnen 48 uur te beantwoorden

info@academica-group.com

Bel ons
Op werkdagen tussen 08:30 en 17:00
020-5217400

contact-afbeelding-gebouw

Bezoek ons

Weteringschans 28
1017 SG Amsterdam