Steeds meer scholen hebben te maken met leerlingen die thuis een andere taal spreken dan Nederlands
en staan daarmee voor een grote uitdaging. Dat deze leerlingen al kennis en woordenschat hebben opgebouwd in hun thuistaal wordt nog niet altijd gerealiseerd, terwijl dáár nu net een geweldige kans ligt! Wil je functioneel meertalig leren structureel toepassen, dan is een aantal randvoorwaarden noodzakelijk.
Kennis
Op de hoogte zijn van de actuele wetenschappelijke inzichten is noodzakelijk om verouderde werkwijzen vaarwel te kunnen zeggen. "We spreken hier alleen Nederlands", is inmiddels echt achterhaald. Hier benoem ik alvast twee van de vele nieuwe inzichten op dit gebied:
- Zet de kennis en woordenschat die leerlingen in hun thuistaal hebben opgebouwd in als hefboom. Hierdoor leren zij makkelijker een nieuwe taal, in dit geval Nederlands.
- Door leerlingen gevoelig te maken voor de diversiteit aan talen op school, wordt hun talenbewustzijn vergroot.
Draagvlak
Het opdoen van theoretische kennis door een schoolteam bewerkstelligt draagvlak voor een taalvriendelijkere attitude in de school. Daarnaast draagt het bij aan draagvlak om een visie op meertaligheid te formuleren en om van taalbeleid 'talenbeleid' te maken.
Een taalvriendelijke attitude
Een taalvriendelijk schoolteam heet alle talen welkom, waardeert alle talen als even belangrijk en erkent dat taal onderdeel is van de identiteit van de leerling. Om met de woorden van taalwetenschapper Jim Cummings (2008) te spreken: "To reject a child's language at school is to reject the child".
Zichtbaarheid van de thuistalen
Het zichtbaar maken van de thuistalen van leerlingen in de school en in de klas, heeft een positieve invloed op hun gevoel van veiligheid en welbevinden (Avermaet, 2022). Stel je voor: je spreekt nauwelijks tot geen Nederlands, je komt voor het eerst je nieuwe klaslokaal binnen en daar staat bij de deur 'Welkom' geschreven in jouw eigen taal. Dan hoor je er meteen echt bij.
Wanneer de bovenstaande randvoorwaarden in de school aanwezig zijn, ligt er een prachtig fundament om functioneel meertalig leren toe te passen. Dat kan in alle groepen op school. En de leerkracht hoeft de thuistalen van de leerlingen niet zelf te beheersen.
Thuis in Meertaligheid
Leer omgaan met meertaligheid en stel een concreet plan van aanpak op voor jouw school.
How Teaching & Learning Happens
Deze online nascholing biedt modules over cognitieve leerpsychologie, formatief handelen en effectieve didactiek. Je leert bewezen strategieën zoals retrieval practice, spaced learning en curriculumontwerp direct toepassen in de klas. Zo versterk je jouw onderwijspraktijk en bouw je als leraar of schoolleider aan duurzaam, evidence-informed onderwijs.
