Ongeacht welke organisatiestrategie je probeert te implementeren, het succes en de doeltreffendheid ervan zal worden bepaald door de cultuur waarbinnen de medewerkers het plan uitvoeren. Dát is wat Drucker bedoelt met onderstaande quote.
Culture eats strategy for breakfast - Peter Drucker
Als je menselijk denken en gedrag wilt beïnvloeden is cultuur ongelofelijk belangrijk. Onze cultuur vertelt ons wat goed en slecht is. Een van onze essentiële menselijke behoeften is, dat wij allen graag bij een groep horen. De groep geeft ons een referentiekader voor hoe wij ons willen en moeten gedragen. Dit zorgt ervoor dat wij ons verbonden voelen. Wij horen allemaal tot een of meerdere groepen; een vriendengroep, familie, alumni, nationaliteit, maar ook de organisatie waar je werkt is een groep.
Strategie en organisatiecultuur onlosmakelijk verbonden
Wetenschappelijk onderzoek heeft een directe relatie aangetoond tussen een gezonde, productieve positieve organisatiecultuur en organisatorische resultaten. Desondanks besteden veel leidinggevenden de meeste tijd aan het ontwikkelen en implementeren van een strategie, zonder te kijken naar het effect hiervan op de cultuur. Dit terwijl strategie en organisatiecultuur onlosmakelijk met elkaar verbonden zijn.
Strategie is de formele logica achter het proces, zij biedt duidelijkheid en de ratio voor collectieve actie en besluitvorming. Cultuur is verankerd in onuitgesproken gedrag, denkwijzen en sociale patronen, of zoals we het vaak noemen: ‘de ongeschreven regels’ van het spel. Uitspraken als ‘zo doen wij het hier nu eenmaal’ zijn dooddoeners voor de nieuwe kritische professional die zich afvraagt: waarom deze processen en deze acties? Cultuur lijkt ongrijpbaar en moeilijk stuurbaar, maar is uiterst tastbaar in het resultaat van de genomen acties. Met parlementaire enquêtes proberen we vaak achteraf de ‘hoe is het zover gekomen?’-vraag te beantwoorden en hierdoor het ‘HOE’ van de organisatie te ontpellen.
Leiders bepalen de normen en waarden
De juiste organisatiecultuur werkt als hefboom in de verwezenlijking van de strategie, en het leiderschap staat hierin centraal. Leiders bepalen de normen en waarden en hiermee de kracht van de cultuur. Neem de mantra van Louis van Gaal: “Niet de beste spelers winnen, maar het beste team.” Als trainer-coach is dit zijn focus. Het team gaat altijd voor, niemand is belangrijker dan het geheel. Wie dat niet begrijpt, past niet in zijn team. ‘Je kunt als speler een perfecte wedstrijd spelen, en toch als team verliezen’ is dan ook een onbetwistbaar feit.
Het is belangrijk dat leiders de zorg voor cultuur niet als iets secundairs zien. Sterker nog, wanneer leidinggevenden de kracht, dynamiek en besmetting van cultuur niet begrijpen en bewust inzetten, zullen de doelstellingen van de organisatie nooit effectief behaald worden. Als leider ben je de vaandeldrager van de normen en waarden van de organisatie, het innerlijke wat zich vertaald naar het uiterlijke.
Cultuur is de stilzwijgende orde van een organisatie
Cultuur geeft invulling aan houdingen, verhoudingen en gedragingen en dragen zorg voor de verduurzaming hiervan. De normen en waarden binnen de organisatie definiëren welk gedrag wordt aangemoedigd, ontmoedigd, geaccepteerd of afgewezen. De kracht van iets afwijzen of toelaten geeft vorm aan waar een organisatie voor staat. Wanneer de organisatiecultuur op de juiste manier persoonlijke waarden, drijfveren en behoeften kalibreert geeft het de energie bij werknemers om te werken naar een gezamenlijk doel. Cultuur is de motor om het verschil te maken in de samenleving. Jouw leiderschap is de brandstof om de organisatiecultuur te voeden en richting te geven.
